5 ARALIK DÜNYA KADIN HAKLARI GÜNÜ
5 Aralık 1934'te ''Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı'' veren yasanın kabul edilmesiyle ülkemizde her yıl bu gün, ''Kadın Hakları Günü'' olarak kutlanmaktadır. Türk kadınlarının Cumhuriyetin ilanıyla beraber birçok Avrupa ülkesinden önce önemli siyasi ve sosyal haklar elde etmesinin ilanı bu anlamlı gündür.
5 Aralık içinde bulunduğumuz yüzyılın başlarından bu yana tüm dünyada kadınların daha insanca yaşama isteğini dile getirdikleri bir mücadele ve dayanışma günü olarak kutlanmaktadır. Kadın sorunlarının gündeme getirilmesi ve çözümler bulunması yolunda önemli bir gündür.Bu günde kadınlar; sosyal, kültürel, ekonomik, siyasal olarak yasa önünde erkeklerle eşit hale gelmiştir.Demokratik bir toplum için kadınların güçlendirilmesi, çalışma alanlarının genişletilmesi, eğitim, sağlık, istihdam, hukuk, siyaset alanlarında eşit fırsat imkânlarından yararlanmalarının sağlanması önem taşımaktadır.
Tarihte Türkiye’de kadın hakları 1917 senesinde, çok eşlilik çıkarılan bir yasa ile düzenlenmiştir.1926 senesinde medeni kanunla, kadın-erkek eşitliği sağlanmıştır. 2.Meşrutiyet sırasında başlayan kadın uyanışı Cumhuriyetle Birlikte büyük ivme kazanmıştır.
Kadınlar, seçme/seçilme hakkına Fransa'da 1944, İtalya'da 1945, Yunanistan'da 1952, Belçika'da 1960 ve İsviçre'de 1971 yılında kavuşmuşlardır.
Mustafa Kemal Atatürk'ün kadın haklarına yönelik inkılaplarından şüphesiz en önemlisi, seçme ve şeçilme hakkıdır. 1930 yılında Türk kadınına belediye seçimlerine katılma hakkı verilmiş, 5 Aralık 1934 tarihinde de Türk kadını, seçme ve seçilme hakkına sahip olmuştur. Türk kadınları pek çok Avrupa kadınından çok önce bu hakka sahip olmuştur.
Mustafa Kemal Atatürk’ün 30 Mart 1923′ de yayınlanan bir beyanatında;
“İnsan topluluğu kadın ve erkek denilen iki cins insandan oluşur. Kabil midir bu kütlenin bir parçasını ilerletelim, ötekini ihmal edelim de kütlenin bütünü ilerleyebilsin? Mümkün müdür ki bir cismin yarısı toprağa bağlı kaldıkça, öteki yarısı göklere yükselebilsin?”
“Ey kahraman Türk kadını! Sen yerde sürünmeye değil, omuzlar üzerinde göklere yükselmeye layıksın” diyerek, yaptıklarının gerekçesini belirtmiştir.
Türkler tarih boyunca, baba erkil denilen aile yapısını gönüllerine yerleştirememişler ve benimseyememişlerdir. Mustafa Kemal Atatürk, milletin geçmişindeki ve özünde var olan fakat özlem haline getirilmiş bir hakkı, bir duyguyu devlet varlığına geçiren devrimci olmuştur.
Kadınların, yaşamın her alanında eşit ve adil koşullarda yer alması İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 1. Maddesinde yer alan “Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar” ilkesinin de bir gereğidir.
19.yüzyıla girilmesiyle birlikte dile getirilmeye başlanan kadın hakları hızlı ilerlemelere rağmen halen araştırmalara ve geliştirmelere tabiidir. Araştırmalar kapsamında dünyada her 3 kadından 1’i aile içi şiddet görüyor ve gelişmekte olan ülkelerde töre ve namus cinayetleri halen devam etmektedir.
5 Aralık Dünya Kadın Hakları Günü ve Türk kadınına seçme ve seçilme hakkının verilişinin yıldönümünde ; kadınların başta cinsiyet ayrımcılığı olmak üzere hiç bir ayrımcılığa maruz kalmamasını gönülden diliyoruz.
BURDUR BAROSU KADIN HAKLARI KOMİSYONU
Av.Özlem YILMAZ PEKSÜSLÜ - Av.Hatice ÜRKÜT
Av.Meltem DİKMEN